نقشه دانش به عنوان یکی از حیاتی ترین ابزارها و رویکردهای مدیریت دانش، نقش بسزایی در استقرار صحیح فرآیندهای مرتبط با آن را در سازمان ها دارد. همچنین تدوین نقشه دانش در یک بازه زمانی به نسبت مناسب و کوتاه، بسیاری از چالش های پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان را مرتفع می سازد و خروجی های ملموس و با قابلیت دستیابی آسان را برای مخاطبان دانش های تولید شده ارایه می دهد که این امر، انگیزه لازم را برای ادامه فرایند زمان بر پیاده سازی مدیریت دانش فراهم خواهد ساخت. با توجه به اهمیت بالای نقشه دانش، همچنان الگو و مدل استاندارد بومی جهت پیاده سازی در سازمان های ایرانی، ارایه نشده است. بر این اساس در تحقیق پیش رو، تیم تحقیق با هدف ارایه مدل بومی توسعه نقشه دانش سازمانی، مطالعه جامع و دقیق در حوزه ادبیات موضوعی نقشه دانش بر اساس بکارگیری تکنیک مرور نظام مند را بکار گرفته و ضمن استخراج مولفه ها و ابعاد مختلف نقشه دانش، تجربه پیاده سازی این رویکرد در بیش از 20 سازمان ایرانی را تلفیق نموده و در با بکارگیری نرم افزار Smart PLS تحلیل های آماری تحقیق انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد ابعاد 5 گانه نقشه دانش شامل نوع دانش، منابع دانشی، ذینفعان نقشه دانش، گام اجرایی نقشه دانش و ویژگی سازمانی، از ضریب معناداری و بار عاملی مناسبی برخوردار بوده و ابعاد دانش دارای پایایی و میانگین واریانس استخراج شده (AVE) مورد تایید قرار گرفتند. در نهایت بر اساس روش مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) و تکمیل ماتریس های آن با مشارکت 5 نفر از خبرگان حوزه مدیریت دانش، الگوی مناسب با سازمان های ایرانی جهت تبیین و طراحی نقشه دانش سازمانی توسعه پیدا کرد. در الگوی بدست آمده مولفه های اصلی تاثیر گذار بر فرایند توسعه نقشه دانش سازمانی در قالب 18 مولفه و 7 سطح طبقه بندی و ارایه شده است.

امروزه بسیاری از سازمان ها و شرکت ها با رقابت بسیار زیاد و محیط نامطمئنی مواجه هستند که به واسطه نوآوری های تکنولوژی و نیازهای در حال تغییر مشتریان شدت پیدا کرده است. در چنین محیطی رویکردهای گذشته در زنجیره تامین دیگر قابلیت و توانایی خود را از دست داده اند. یکی از راه های مقابله با چنین چالش هایی چابکی است. از این رو با هدف تدوین مدل جامع چابکی زنجیره تامین، بررسی گسترده ای در ادبیات موضوع صورت گرفت. در نتیجه این کار و مصاحبه با خبرگان، 11 فاکتور اصلی موفقیت زنجیره تامین چابک شناسایی شدند. آن گاه این فاکتورها وارد پرسشنامه ای شد و در اختیار خبرگان زنجیره تامین ذوب آهن قرار گرفت. نتایج به دست آمده با استفاده از تکنیک مدل سازی تفسیری - ساختاری، تجزیه و تحلیل و در نهایت ارتباط و توالی فاکتورها به دست آمد. ارتباطات به دست آمده نشان داد که توسعه مهارت های کارکنان، به کارگیری IT و برنامه ریزی متناسب اساس چابکی را در زنجیره تامین تشکیل می دهند. بینشی که این مدل به مدیران ارائه می کند می تواند به آنها در برنامه ریزی استراتژیک برای بهبود چابکی زنجیره تامین کمک کند.

با ورود به عصری که به جامعه اطلاعاتی مرسوم است، کارآفرینی در فضای دیجیتال به عنوان رویکردی نو در راه اندازی کسب وکارها بر مبنای یک تفکر و ایده جدید در بین فعالان عرصه خدمات و تولید جایگاه برجسته ای یافته است لذا هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل کارآفرینی دیجیتال در شرکت های دانش بنیان استان مازندران بود که از روش مدل سازی ساختاری تفسیری در طراحی این مدل استفاده شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی بود. با توجه به پیشینه تحقیق، 39 مولفه در قالب هفت بعد(ساختاری-استراتژی-مدیریتی-افراد-فناوری-محتوایی-محیطی) انتخاب شدند. سپس از نظرات20 نفر از اساتید دانشگاهی و مدیران شرکت های دانش بنیان که در زمینه کارآفرینی دیجیتال خبره بودند، استفاده شد. برای خوشه بندی ابعاد کارآفرینی دیجیتال از مدل سازی ساختاری تفسیری و تحلیل MICMAC استفاده شد. نتایج ISM نشان داد که زیر بنای کارآفرینی دیجیتال در درجه اول (ساختاری-فناوری) و دوم (مدیریتی) و سوم (استراتژی) و چهارم (افراد-محتوایی-محیطی) هستند. همچنین، پس از تحلیل MICMAC، ابعاد(ساختاری-فناوری) در خوشه مستقل و ابعاد(افراد-محتوایی-محیطی) در خوشه وابسته و ابعاد(استراتژی-مدیریتی) در خوشه خودمختار قرار گرفتند. در نهایت می توان گفت، کارآفرینی دیجیتال نه تنها برای شرکت های فناوری و بخش های فناوری اطلاعات، بلکه برای تمامی صنایع امری مهم و ضروری است.

زمینه و هدف اکوسیستم نوآوری، شبکه ای از ارتباطات و تعاملات میان بازیگرانی است که با همکاری و تسهیم دانش، فناوری، مهارت و منابع، توانایی خود را حول یک نوآوری ارتقاء می دهند. با توجه به اهمیت فهم این موضوع، این تحقیق به دنبال مدل سازی ساختاری تفسیری اکوسیستم نوآوری در صنعت بیمه است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، اکتشافی و از نظر نوع استفاده، پژوهشی کاربردی است و در آن از روش کیفی مبتنی بر پارادایم تفسیری استفاده شده است. برای شناسایی عوامل موثر بر اکوسیستم نوآوری از مبانی نظری استفاده شد در گام بعد پس از تشکیل ماتریس خودتعاملی ساختاری، داده های پژوهش با مراجعه به تعداد 30 نفر از خبرگان گردآوری و با استفاده از نرم افزار میک مک تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: بر مبنای ابعاد «قدرت هدایت» و «وابستگی»، «ایجاد حکمرانی خوب» به عنوان چتر حاکمیتی و راهبری کلان، «پیوند دانشگاه-صنعت-بیمه» به عنوان تعاملات فرا سازمانی، «تقویت بازاریابی و رقابت در بازار با محوریت خدمات بیمه» و «توسعه بسترها و زیر ساختارهای صنعت بیمه» در سطح سازمانی، به عنوان متغیرهای مستقل کلیدی مانند سنگ زیربنای الگو در سطح هشتم قرار دارند. نتیجه گیری: برای ایجاد و توسعه اکوسیستم نوآوری، سیاست گذاران و مدیران صنعت بیمه باید ابعاد سطح هشتم (حکمرانی خوب، پیوند دانشگاه-صنعت-بیمه، تقویت بازاریابی و رقابت در بازار و توسعه زیر ساختارهای صنعت بیمه) را در اولویت سیاست گذاری های خود قرار دهند.

هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی ساختاری است تا بتوان با استفاده از آن محرک های استقرار مناسب کیفیت 4.0 را در صنایع فولاد کشور بررسی نمود. به منظور انجام پژوهش حاضر در ابتدا ده محرک با استفاده از ادبیات پژوهش شناسایی گردید. سپس با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری، به ساختاربندی این محرک ها با استفاده از نظرات 13 خبره اقدام شد. در ادامه به منظور برازش ساختار بدست آمده، از مدل سازی معادلات ساختاری ابزارهای مرتبط با آن شامل برازش مدل اندازه گیری، ساختاری و برازش کلی مدل استفاده گردید. بدین منظور پرسشنامه ای حاوی 33 سؤال با طیف پنج گانه لیکرت طراحی گردید و به منظور تکمیل آن از 214 تن از مدیران و کارکنان صنایع فولاد کشور، نظرخواهی گردید. یافته های حاصل از ساختار برازش شده در پژوهش نشان از ارائه ساختاری 8 سطحی دارد که در آن محرک رهبری به عنوان محرک آغازین شناسایی شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: با توجه به این امر که در دنیای کنونی عواملی همچون افزایش جمعیت، تلاش روزافزون جهت دستیابی به رشد اقتصادی و تلاش سیستم های تولیدی برای افزایش تولید و دستیابی به مزیت رقابتی منجر به از بین رفتن منابع طبیعی، گرمایش زمین، تغییرات آب و هوایی، ایجاد بلایای طبیعی و درنهایت تخریب محیط زیست شده است و تولید سبز به عنوان عاملی تأثیرگذار بر کاهش آلودگی های زیست محیطی و مخاطرات انسانی و همچنین افزایش مزیت رقابتی و کسب سود برای سازمان ها مطرح شده است، این پژوهش با هدف طراحی مدل مفهومی تولید سبز با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری صورت گرفته است. روش بررسی: در این پژوهش که از نظر شیوه ی جمع آوری داده ها، ترکیبی و استقرائی-قیاسی است و در سال 1400 صورت گرفته است، 12 نفر از متخصصان مدیریت صنعتی در سطح دانشگاهی به عنوان اعضای پانل در بخش کیفی مشارکت داشتند. در واقع در بخش کیفی که از تحلیل های فراترکیب و دلفی استفاده شد، هدف براین بود تا مضامینِ تولید سبز شناسایی گردد و سپس در بخش کمی با مشارکت 16 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان در بخش تولید سبز، گزاره های شناسایی شده در قالبِ مدلِ تحلیل تفسیری ساختاری براساس اولویت تاثیرگذاری سطح بندی شوند. لذا با اتکا به تحلیل فراترکیب ابتدا 12 پژوهش به عنوان مبنای ارزیابی جهت تعیین مضامینِ تولید سبز براساسِ ارزیابی انتقادی بررسی شدند که براساس آن 8 مضمون انتخاب و به شیوه چک لیستی وارد تحلیل دلفی جهت تعیین حدِ کفایت نظری شدند. طی دو مرحله تحلیل دلفی هر 8 مضمونِ شناسایی شده ی تولید سبز وارد بخش تحلیل کمی یعنی تحلیل تفسیری ساختاری شدند. یافته ها: نتایج نشان داد، تاثیرگذارترین مولفه های تولیدِ سبز شرکت های دانش بنیان، پنج مولفه ی آب «»؛ انرژی «»؛ منابع طبیعی «»؛ سرمایه «» و نیروی کار «» بودند که در سطح سوم مدل ارائه شده قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج کسب شده نشان می دهد، عوامل مصرف انرژی، مصرف آب، نیروی کار، سرمایه و مواد اولیه عواملی مهم هست که هرگونه تغییر در آن ها باعث ایجاد تغییر در سایر متغیرها نیز می شود و از سوی دیگر تولید ناخالص داخلی دارای نفوذ کم و گازهای گلخانه ای و تکنولوژی نفوذپذیرترین متغیر است.

هدف: امروزه توجه به مسایل محیط زیستی توسط سازمان های مختلف می تواند حیات و طول عمر یک سازمان و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار دهد. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر استقرار یک سیستم دانش سبز در درون سازمان هاست تا بتوانند با استفاده از آن به سمت تولید و پیاده سازی مناسب دانش سبز حرکت نمایند. روش شناسی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده و شیوه گردآوری داده های آن از نوع توصیفی می باشد و به صورت پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش را تعداد 230 نفر از متخصصان، خبرگان و کارکنان توزیع برق کشور در سه استان یزد، اصفهان و فارس تشکیل داده اند. این پژوهش در ابتدا به شناسایی عوامل موثر بر استقرار و پیاده سازی دانش سبز در درون سازمان ها پرداخته است. در ادامه با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری، عوامل شناسایی شده در بخش قبل ساختاربندی شدند. در ادامه به منظور برازش مدل شکل گرفته، از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری، و از نرم افزار SmartPLS3 استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از قرارگیری 7 عامل موثر شناسایی شده در سه سطح کلی دارد. همچنین یافته های پژوهش عامل فرهنگ سازمانی سبز را به عنوان عامل آغازگر و ابتدایی در جهت استقرار یک سیستم دانش سبز شناسایی نموده است. از دیگر نتایج پژوهش می توان به خروجی های تولید دانش سبز و نوآوری سبز به عنوان خروجی های اثرپذیر مدل اشاره نمود. مدل ساختاری برازش شده در این پژوهش با میزان 77/0 در شاخص برازش کلی مدل، مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند زمینه حرکت سازمان ها به سمت دانش سبز را فراهم آورد تا با استفاده از آن سازمان های مختلف بتوانند به یک ساختار مناسب جهت دسترسی به دانش سبز دست یابند.

در محیط پیچیده و غیرقابل پیش بینی زنجیره تامین، هر تلاشی برای کاهش یک ریسک می تواند منجر به کاهش یا افزایش دیگر ریسک ها شود، بنابراین دست یافتن به تصویری کلی از ریسک های زنجیره تامین و روابط بین آنها ضروری و منجر به استراتژی کاهش ریسک موثرتر و جامع تر می شود. هدف این مقاله شناسایی و استخراج ساختار روابط ریسک های بالقوه زنجیره تامین با به کارگیری رویکرد مدل سازی تفسیری- ساختاری می باشد. در این مقاله، با مطالعه ادبیات تحقیق و بر اساس روش دلفی و روایی محتوایی ریسک های اصلی زنجیره تامین صنعت پتروشیمی شناسایی شده و سپس با استفاده از فرآیند مدل سازی تفسیری- ساختاری مدل نشان دهنده روابط بین ریسک ها استخراج و در نهایت بر اساس قدرت هدایت و وابستگی دسته بندی می شوند. نتایج نشان داد که ریسک های محیط خارجی زنجیره تامین) ریسک های طبیعی، سیاسی/اجتماعی، خط مشی و اقتصاد کلان (در سطوح پایین مدل قرار گرفته و دارای بیشترین تاثیرگذاری بر دیگر ریسک ها بوده و عامل ظهور و یا تشدید ریسک های محیط صنعت (بازار محصول و رقابت، بازار نهاده ها و ارتباطات و همکاری) و محیط سازمانی (ریسک های عملیاتی، مالی، استراتژیک، تعهد و فرهنگ سازمانی و کارکنان) می باشند.

زمینه و هدف: گردشگری پزشکی از رو به رشدترین بخش های صنعت گردشگری در جهان است و به صورت یکی از صنایع جذاب در زمینه های اقتصادی، اشتغال زایی، معرفی فرهنگ و حتی ایجاد منافع سیاسی برای کشورها مطرح است. با توجه به ظرفیت های خوب ایران در حوزه گردشگری و منافع چشمگیر رشد این صنعت و از طرفی ضعف مطالعات در حوزه گردشگری پزشکی منجر به اجرای این طرح تحقیقاتی شد که هدف از آن شناسایی مهم ترین شاخص های فرهنگی انگیزشی بیماران خارجی برای مسافرت به ایران در نظر گرفته شده بود. روش: تجزیه وتحلیل شاخص های فرهنگی موثر در جذب گردشگران پزشکی به مقصدهای ارایه کننده این خدمات در ایران، با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) به مرحله ی اجرا درآمده است. بدین صورت که با تحلیل محتوا عوامل مورد شناسایی قرار گرفته و با روش مدل سازی ساختاری تفسیری، تعاملات بین این عوامل شناسایی شده است. روش تحلیل محتوا و مدل سازی ساختاری تفسیری مبتنی بر نظر خبرگان است. خبرگان در این تحقیق متشکل از صاحب نظران حوزه گردشگری پزشکی، فعالان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مدیران مراکز درمانی و بیمارستان های پذیرنده گردشگران پزشکی خارجی می باشند. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که شاخص های امکان ایجاد زبان مشترک بین گردشگران پزشکی خارجی با کادر درمانی و میزان آشنایی آن ها با فرهنگ و سنت ایرانی، اساسی ترین شاخص فرهنگی موثر بر ایجاد انگیزه و جذب گردشگران درمانی خارجی به کشور ایران است. نتیجه گیری: عوامل بسیاری بر ارتباط میان بیماران و ارایه کنندگان خدمات مراقبت سلامت موثر است که از آن ها می توان به زبان و فرهنگ اشاره کرد.